Παρασκευή 22 Φεβρουαρίου 2013

Να διαβάζετε με σκεπτικισμό τις ιατρικές μελέτες

Πριν κάμποσο καιρό δημοσιεύτηκαν τα αποτελέσματα μιας μελέτης στο New England Journal of Medicine.
Αυτή η μελέτη αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα για το ότι δεν πρέπει να διαβάζουμε μονάχα τις περιλήψεις των ιατρικών μελετών αλλά θα πρέπει πάντα να εμβαθύνουμε και να το ψάχνουμε λίγο περισσότερο προτού βγάλουμε τα συμπεράσματά μας.
Ο τίτλος της δημοσίευσης της μελέτης που προανέφερα είναι ο ακόλουθος:

Olmesartan for the Delay or Prevention of Microalbuminuria in Type 2 Diabetes

και αφορά στη μελέτη χορήγησης ολμεσαρτάνης (στην Ελλάδα κυκλοφορεί από την Menarini ως Olartan και από την Pfeizer ως Olmetec) σε άτομα με ΣΔ τύπου 2 χωρίς λευκωματινουρία. Ο πληθυσμός της μελέτης μοιράστηκε σε δύο ομάδες και στην πρώτη χορηγήθηκε ολμεσαρτάνη και στην δεύτερη εικονικό φάρμακο (placebo). Η προσπάθεια ήταν να μειώσουν την αρτηριακή πίεση κάτω του 130/80 και να παρακολουθήσουν το χρόνο που θα εμφανιζόταν η μικρολευκωματινουρία στους ασθενείς.
Όπως είναι κατανοητό και προβλέψιμο, περισσότεροι ασθενείς στην ομάδα της ολμεσαρτάνης πέτυχαν το στόχο της πίεσης κάτω από 130/80 και η ολμεσαρτάνη καθυστέρησε την εμφάνιση της μικροαλβουμινουρίας.
Όμως έρχεται το αποτέλεσμα της μελέτης που στην περίληψη αναφέρεται ως εξής:
Olmesartan was associated with a delayed onset of microalbuminuria, even though blood-pressure control in both groups was excellent according to current standards. The higher rate of fatal cardiovascular events with olmesartan among patients with preexisting coronary heart disease is of concern.
Δηλαδή το πόρισμα μας λέει πως η ολμεσαρτάνη καθυστέρησε την εμφάνιση μικροαλβουμινουρίας αλλά μας εφιστά της προσοχή στο γεγονός πως στην ομάδα της ολμεσαρτάνης εμφανίστηκαν περισσότερα θανατηφόρα καρδιαγγειακά επεισόδια.
Αν λοιπόν μείνεις εκεί, θα συμπεράνεις πως δεν θα πρέπει να ξανασυνταγογραφήσεις ποτέ ολμεσαρτάνη σε διαβητικούς τύπου 2.
Αν προσέξεις περισσότερο την περίληψη, θα δεις πως τα αυξημένα θανατηφόρα καρδιαγγειακά επεισόδια εμφανίστηκαν σε μια υποομάδα ασθενών της ολμεσαρτάνης και όχι σε όλους τους ασθενείς που ελάμβαναν ολμεσαρτάνη, και πως αυτή η οποομάδα αφορά σε ασθενείς οι οποίοι είχαν ήδη γνωστή προϋπάρχουσα στεφανιαία νόσο. Είναι γνωστό από τη μεγάλη μελέτη ACCORD, από μεταναλύσεις της ONTARGET, αλλά και από άλλες "μικρότερες" μελέτες, πως αν μειώσουμε την αρτηριακή πίεση σε επίπεδα κάτω των 130/80 σε ασθενείς με στεφανιαία νόσο τότε δεν οφελούμε τον άρρωστο αλλά ενδεχομένως να αυξάνουμε τον κίνδυνο θανάτου από καρδιαγγειακά επεισόδια (καμπύλη J), και γι΄αυτό συστήνεται στα νέα guidelines να στοχεύουμε σε αρτηριακή πίεση μεταξύ 130-140 και 80-90 σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη και στεφανιαία νόσο και χαμηλότερες τιμές αρτηριακής πίεσης σε επιλεγμένους ασθενείς.
Πιθανά λοιπόν, αυτή η αύξηση των θανατηφόρων καρδιαγγειακών συμβαμάτων στην υποομάδα της ολμεσαρτάνης με προϋπάρχουσα στεφανιαία νόσο, να οφείλεται στη μεγάλη μείωση της αρτηριακής πίεσης, σε επίπεδα κάτω των 130/80, μείωση που, ούτως ή άλλως, δεν περιμέναμε να προσφέρει κανένα όφελος.
Αυτά! 
Να μην διαβάζετε μόνο τις περιλήψεις και να μην εξάγετε εύκολα συμπεράσματα βασισμένοι μόνο σε μία μελέτη!
Υ.Γ.
Σύντομα, η μελέτη αυτή θα παρουσιάζεται στους γιατρούς (πετσοκομμένη) από τις εταιρείες που ανταγωνίζονται την Menarini και την Pfeizer, και η Menarini και η Pfeizer είτε θα ξεχάσουν τη μελέτη είτε θα επεξηγούν τα αποτελέσματά της όπως σας τα επεξήγησα εγώ!
Το φάρμακο είναι εμπόριο και οι μελέτες χρηματοδοτούμενες... ας μην το ξεχνούμε ποτέ αυτό!   

Δεν υπάρχουν σχόλια: